Kirkens sang
Den sjette af syv sider om den russiske kirke


 
Den russiske kirke øste musikalsk fra Konstatinopel, hovedstaden i det kristne romerrige.
Opsummeringen af en tusindårig udvikling stod til rådighed,
en udvikling der havde fundet sted med tre forbehold:

Ingen instrumenter, ingen kvinder, kun en stemme.

Man skrev denne musik ned med et tegnsystem, der hos os kaldes neuma,
der er en latinsk forvrængning af græsk pnevma, dvs åndedræt.
På russisk kaldes det znamjona, dvs tegn.

Fra omkring 1600 kom Rusland over Ukraine og Polen under voksende indflydelse fra.den katolske verden.
Her var kirkemusikken, de sidste 500 år ændret meget,
man brugte der instrumenter, kvinder og flere stemmer, og det fik virkning i Rusland.

I kirkemusikken taler russerne om raspev, dvs måde at "synge ud omkring" på.
Indtil da havde man kun kendt den ene "znamennyj raspev",
nu blev tilhængerne nødt til at forbedre til "bolshoj znamennyj", dvs den "store znamennyj",
den raspev, de gammeltroende bruger den dag i dag.
Der opstod adskillige andre deriblandt "strotjnyj", dvs "linje" dvs flerstemmig,
hvor hver stemme synger sin linje,
hvilket viser, man også gik over til den nyopfundne katolske nodeskrivning.

Endelig begyndte de verdslige russiske komponister, startende med Glinka, at tage kirkemusikken op.
Det første højdepunkt blev nået,
da Tjajkovskij som den første satte to gudstjener i musik efter en samlet plan:
Den hellige Ioann Zlatousts liturgi, 1878.
Vsenoshjnaja (sluzhba), 1881.

Men som det endelige højdepunkt regner russerne Rahmaninov:
Den hellige Ioann Zlatousts liturgi, 1910.
Vsenoshjnaja, 1915.

Klik her for at læse Ioann Zlatousts uforkortede liturgi med engelsk oversættelse.
Klik her for at læse en uforkortet Vsenoshnoje bdenije med engelsk oversættelse.

Sproget er en slags russisk kirkeslavisk og ikke umiddelbart tilgængeligt.
Jeg har på fornemmelsen,
det for mangen en russer er med til at gøre gudstjenesten mere højtidelig, at de ikke forstår alt.
Jeg vil ikke forsøge at oversætte.
To vigtige tekster, fadervor og trosbekendelsen, kan I finde nedenunder som 8 og 6.
 
Vi begynder med en række ting, sunget af munke i Varlaamklostret i Onega.
Klostre blev grundlagt i første halvdel af 13-hundredetallet,
var lukket under kommunismen, men genopstod i 1998.
Men grunden til at begynde med dem er,
at de har genoplivet den gamle znamennyj razpev, her i 8 uddrag af den hellige liturgi.

Hele liturgien med brødrekoret ligger her.

1: Velikaja jektenija, Den store bestræbelse: Den ligger her.
Диакон: Миром Господу помолимся.
Хор: Господи, помилуй.
О свышнем мире и спасении душ наших Господу помолимся.
О мире всего мiра, благостоянии святых Божиих церквей и соединении всех Господу помолимся.
О святем храме сем и с верою, благоговением и страхом Божиим входящих в онь Господу помолимся.
О Великом Господине и Отце нашем Святейшем Патриархе Алексии, и о Госпадине нашем, Преосвященнейшем митрополите (или: архиепископе, или: епископе) (имярек), честнем пресвитерстве, во Христе диаконстве, о всем причте и людех, Господу помолимся.
О Богохранимей стране нашей, властех и воинстве ея, Господу помолимся.
О граде сем, всяком граде, стране и верою живущих в них Господу помолимся.
О благорастворении воздухов, о изобилии плодов земных и временех мирных Господу помолимся.
О плавающих, путешествующих, недугующих, страждущих, плененных и о спасении их Господу помолимся.
Да избавитися нам от всякия скорби, гнева и нужды Господу помолимся.
Заступи, спаси, помилуй и сохрани нас, Боже, Твоею благодатию.
Пресвятую, пречистую, преблагословенную, славную Владычицу нашу Богородицу и Приснодеву Марию, со всеми святыми помянувше, сами себе и друг друга и весь живот наш Христу Богу предадим.
Хор: Тебе, Господи.
Священник: Яко подобает Тебе всякая слава, честь и поклонение, Отцу и Сыну, и Святому Духу, ныне и присно, и во веки веков.
Хор: Аминь.

2: Jedinorodnyj syne, O, enbårne søn: Den ligger her.
И ныне и присно, и во веки веков, Аминь. Единородный Сыне и Слове Божий безсмертен сый, изволивый спасения нашего ради воплотитися от святыя Богородицы и Приснодевы Марии, непреложно вочеловечивыйся, распныйся же, Христе Боже, смертию смерть поправый, един сый Святыя Троицы, спрославляемый Отцу и Святому Духу, спаси нас.

3: Malyj vhod, Den lille indgang: Den ligger her.
Диакон: Премудрость, прости!
Хор: Приидите, поклонимся и припадем ко Христу. Спаси ны, Сыне Божий, воскресый из мертвых поющия Ти. Аллилуия.

4: Trisvjatoje, Trehelligt: Den ligger her.
Священник: Яко свят еси, Боже наш, и Тебе славу возсылаем, Отцу и Сыну, и Святому Духу, ныне и присно, и во веки веков.
Хор: Аминь. Святый Боже, Святый крепкий, Святый безсмертный, помилуй нас (трижды).
Слава Отцу, и Сыну, и Святому Духу, и ныне, и присно, и во веки веков, Аминь. Святый безсмертный, помилуй нас.
Святый Боже, Святый крепкий, Святый безсмертный, помилуй нас.

5: Ottsa i syna, Faderen og sønnen: Den ligger her.
Священник: Мир всем!
Хор: И духови твоему.
Диакон: Возлюбим друг друга, да единомыслием исповемы.
Хор: Отца и Сына, и Святаго Духа, Троицу единосущную и нераздельную.
Диакон: Двери, двери! Премудростию вонмем.

6: Simvol very, Troens symbol (Trosbekendelsen): Den ligger her.
Хор: Верую во единаго Бога Отца, Вседержителя, Творца небу и земли, видимым же всем и невидимым.
И во единаго Господа Iисуса Христа, Сына Божия, Единороднаго, Иже от Отца рожденнаго прежде всех век. Света от Света, Бога истинна от Бога истинна, рожденна, несотворенна, едино-сущна Отцу, Им же вся быша. Нас ради человек и нашего ради спасения сшедшаго с небес и воплотившагося от Духа Свята и Марии Девы, и вочеловечшася. Распятаго же за ны при Понтийстем Пилате, и страдавша, и погребенна. И воскресшаго в третий день, по Писанием. И возшедшаго на небеса, и седяща одесную Отца. И паки грядущаго со славою судити живым и мертвым, Его же Царствию не будет конца.
И в Духа Святаго, Господа, животворящаго, Иже от Отца исходящаго, Иже со Отцем и Сыном спокланяема и сславима, глаголавшаго пророки.
Во едину святую, соборную и Апостольскую Церковь.
Исповедую едино крещение во оставление грехов.
Чаю воскресения мертвых и жизни будущаго века. Аминь.

7: Dostojno jest, Det er værd: Den ligger her.
Хор: Достойно есть, яко воистину, блажити Тя Богородицу, присноблаженную и пренепорочную и Матерь Бога нашего, Честнейшую херувим и славнейшую без сравнения серафим, без истления Бога Слова рождшую, сущую Богородицу Тя величаем.

8: Ottje nash, Fader vor: Den ligger her.
Хор: Отче наш, Иже еси на небесех! Да святится имя Твое, да приидет Царствие Твое. Да будет воля Твоя, яко на небеси и на земли. Хлеб наш насущный даждь нам днесь. И остави нам долги наша, якоже и мы оставляем должником нашим. И не введи нас во искушение, но избави нас от лукаваго.
Священник: Яко Твое есть царство, и сила, и слава, Отца и Сына, и Святаго Духа, ныне и присно, и во веки веков.
Хор: Аминь.


I denne afdeling er fire blandede ting med koret fra kirken
"Vseh skorbjashjih radost", dvs "Alle sørgendes glæde" i Moskva.
De to første er af Rahmaninov,
de to sidste af Tjesnokov, der var en betydende korleder omkring 1900.
Den første er fra den Guddommelige liturgi, de tre sidste fra Vsenoshjnaja.

1: Jedinorodnoj syne,  O, enbårne søn: Tekst se ovenfor 2. Den ligger her

2: Blagoslovi, dushe moja, Gospoda,  Pris Gud min sjæl: Den ligger her.
Благослови, душе моя, Господа, и вся внутренняя моя, имя святое Его! Благослови, душе моя, Господа, и не забывай всех воздаяний Его! Очищающаго вся беззакония твоя, исцеляющаго вся недуги твоя; избавляющаго от истления живот твой; венчающаго тя милостию и щедротами; исполняющаго во благих желание твое; обновится, яко орля, юность твоя. Творяй милостыни Господь и судьбу всем обидимым. Сказа пути Своя Моисеови, сыновом Израилевым хотения Своя. Щедр и милостив Господь, долготерпелив и многомилостив. Не до конца прогневается, ниже во век враждует. Не по беззаконием нашим сотворил есть нам, ниже по грехом нашим воздал есть нам; яко по высоте небесней от земли, утвердил есть Господь милость Свою на боящихся Его. Елико отстоят востоцы от запад, удалил есть от нас беззакония наша. Яко же щедрит отец сыны, ущедри Господь боящихся Его. Яко Той позна создание наше: помяну, яко персть есмы. Человек, яко трава дние его; яко цвет сельный, тако отцветет. Яко дух пройде в нем и не будет, и не познает ктому места своего, Милость же Господня от века и до века на боящихся Его, и правда Его на сынех сынов, хранящих завет Его, и помнящих заповеди Его творити я. Господь на небеси уготова престол Свой, и царство Его всеми обладает. Благословите Господа, вси Ангели Его, сильнии крепостию, творящий слово Его, услышати глас словес Его! Благословите Господа, вся силы Его, слуги Его, творящий волю Его! Благословите Господа, вся дела Его, на всяком месте владычества Его! Благослови, душе моя, Господа. На всяком месте владычества Его, благослови,

3: Blazhen muzh, Velsignet den mand: Den ligger her.
Хор: Блажен муж, иже не иде на совет нечестивых. Аллилуия.
Яко весть Господь путь праведных и путь нечестивых погибнет. Аллилуия.
Работайте Господеви со страхом и радуйтеся Ему с трепетом. Аллилуия.
Блажени вси надеющиеся нань. Аллилуия.
Воскресни, Господи, спаси мя, Боже мой. Аллилуия.
Господне есть спасение и на людех Твоих благословение Твое. Аллилуия.
Слава, и ныне. Аллилуиа, Аллилуиа, Аллилуиа. Слава Тебе, Боже (3).

4: Maloje slavoslovije, Det lille hyldestord. Den ligger her.
Слава Отцу и Сыну и Святому Духу, и ныне, и присно, и во веки веков, аминь. Аллилуиа, Аллилуиа, Аллилуиа, слава Тебе, Боже (3).
Господи, помилуй (3). Слава Отцу и Сыну и Святому Духу, ныне и присно и во веки векова. Аминь



Til sidst 3 ting med koret fra den Hellige Trifons kirke i Murmansk.
De to første er af Tjajkovski, den sidste af Rahmaninov..
Tjajkovskijs er fra den Hellige liturgi, Rahmaninovs fra Vsenoshjnaja.

1: Tebe pojem, Til dig synger vi: Den ligger her.
Хор: Тебе поем, Тебе благословим, Тебе благодарим, Господи, и молимтися, Боже наш.

2: Dostojno jest, Det er værd. Tekst se ovenfor. Den ligger her.

3: Bogoroditse, devo radujsja, Gudsmoder, jomfru glæd dig: Den ligger her.
Хор: Богородице, Дево, радуйся, Благодатная Марие, Господь с Тобою; благословенна Ты в женах и благословен Плод чрева Твоего, яко Спаса родила еси душ наших (3).
Буди имя Господне благословенно от ныне и до века (3).
Священник: Благословение Господне на вас, Того благодатию и человеколюбием, всегда, ныне и присно и во веки веков.
Хор: Аминь.
 

Tilbage til Ebbe

Spindel